Β' ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 1900-1945

Αναγνωστόπουλος Ιωάννης: Συμπολίτης που είχε ζωηρή ανάμειξη στα τοπικά ζητήματα. Συμμετείχε στα κοινά, πότε ως δημοτικός παράγοντας και πότε ως δημοσιογράφος και ως εκδότης εφημερίδων. Το ξεκίνημα του έγινε το 1900 όπου μαζί με τον Ανδρέα Φιλιππόπουλο εκδώσανε την πολιτικοσατιρική, τοπική εφημερίδα ο «ΒΑΤΡΑΧΟΣ». Οι πολιτικοί κύκλοι της πόλης του είχαν προσάψει το παρατσούκλι «Ξυντάρης». Την επόμενη χρονιά (1901) κυκλοφόρησε τη δική του εφημερίδα «ΑΜΥΝΑ» με ενδιαφέροντα κείμενα για την πολιτική ζωή της χώρας και τα προβλήματα της τοπικής κοινωνίας. Μέσα στο 1902 προχώρησε στην έκδοση άλλων δύο εφημερίδων. Πρώτα τον «ΕΡΓΑΤΗ» που ήταν η πιο βραχύβια δημοσιογραφική του προσπάθεια και στη συνέχεια την «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΓΝΩΜΗ», μέσα από τις στήλες της οποίας άσκησε αυστηρή κριτική στις υποθέσεις του Δήμου που τις διαχειρίζονταν ο τότε δήμαρχος.

Αναστασόπουλος Νικόλαος: Γεννήθηκε στο Αίγιο το 1875 και μετά τα εγκύκλιο μαθήματα ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και σε ηλικία 25 χρόνων μόλις, θα γίνει εκδότης εφημερίδας. Πριν και μετά την έκδοση του «ΦΩΤΟΣ», ο Αναστασόπουλος με το ψευδώνυμο «Γουνής», διακρίνεται τόσο στη δημοσιογραφία, όσο και στη συγγραφή θεατρικών έργων. Την ίδια χρονιά που παρουσίασε το «ΦΩΣ», έγραψε και παίχτηκαν στο τοπικό θέατρο «Χαλκιανιώτη» το θεατρικό του δράμα «Αί εγκαταλελειμμένοι» κι ένα κωμειδύλλιο στο στυλ της «Γκόλφως» του Περεσιάδη.

Αποστολίδης Αθανάσιος: Μέσα στο 1900 είχαμε την έκδοση και μιας πέμπτης τοπικής εβδομαδιαίας εφημερίδας. Πρόκειται για την εφημερίδα του Αθαν. Αποστολίδη με τον τίτλο «ΑΓΩΝ». Στόχος κι αυτής ήταν να υπηρετήσει τα συμφέροντα της τοπικής κοινωνίας με κυρίαρχη μορφή τα δημοτικά πράγματα Ο Αποστολίδης ήταν γόνος μεγαλοαστικής σταφιδοπαραγωγικής οικογένειας, μαζί με τον σχολίατρο Απόστολο Αποστολίδη.

Βαλσαμίδης Γιάννης: Επαγγελματίας δημοσιογράφος που διακρίθηκε στη δεκαετία 1930-1940. Δεν μπόρεσε να εκδώσει δική του εφημερίδα, διετέλεσε όμως μόνιμος ανταποκριτής Πατρινών κι Αθηναϊκών εφημερίδων και τακτικός φιλολογικός συνεργάτης των τοπικών εφημερίδων «Έρευνα» και «Φωνή του Αιγίου». Γεννήθηκε το 1908 στο χωριό Σκουπιά, στο Πασαλιμάνι της Προποντίδας. Το 1922 ξεριζώθηκε από τα χώματα της γενέτειρας κι εγκαταστάθηκε, οικογενειακώς, μαζί με τους άλλους πρόσφυγες της Μικρασίας, στην πόλη μας. Μπήκε από μικρός υπάλληλος στο πρακτορείο εφημερίδων Ιωαν. Ζαγκλίφα. Μαζί με τη δημοσιογραφία ασχολήθηκε και με τη λογοτεχνία. Δημοσίευσε πολλά ποιήματα του, σε παραδοσιακό στίχο, σ' έγκυρα λογοτεχνικά περιοδικά του μεσοπολέμου («Νέα Εστία», «Νεοελληνικά Γράμματα», «Πειραϊκά Γράμματα» κ.α.) Το 1943 ίδρυσε στο Αίγιο την «Καλλιτεχνική Συντροφιά» κι οργάνωσε πνευματικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, μέσα στην Κατοχή. Στις 23/ 2/1944 εκτελέστηκε, μαζί με άλλους 17 Αιγιώτες, στην Πάτρα. Ο Κώστας Ριζόπουλος συγκέντρωσε, ταξινόμησε κι αξιολόγησε το έργο του, τυπώνοντας σχετικό κριτικό δοκίμιο για την ποίηση του Γιάννη Βαλσαμίδη και του αδελφού του Αντώνη.

Ηλιόπουλος Κων/νος: Δικηγόρος, γόνος της γνωστής οικογένειας των μεγαλε¬μπόρων. Διακρίθηκε στη δεκαετία του 1930 και στις δύο πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, στην τοπική, κοινωνική και πολιτική ζωή της πόλης και της περιοχής. Αναμείχθηκε και με τα δημοτικά πράγματα και μεταπολεμικά διεκδίκησε τη δημαρχία ως υποψήφιος δήμαρχος με ψηφοδέλτιο από στελέχη της συντηρητικής παράταξης, πάντα σε συνεργασία με τον πολιτευτή - δουλευτή Ηρακλή Αναστασόπουλο. Μαζί και οι δύο προέδησαν στην επανέκδοση (1931) της παλιάς εφημερίδας «ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ» που είχε εκδώσει το 1889 ο Βασίλης Χριστοδουλόπουλος. Αμέσως μετά την απελευθέρωση (1945) οι Κ. Ηλιόπουλος και Σωτ. Κουνινιώτης προέδησαν στην έκδοση της εφημερίδας «ΦΡΟΥΡΟΣ».

Κανελλόπουλος Σπύρος: Γόνος της μεγάλης οικογένειας των Κανελλόπουλων από την Τεμένη. Προοδευτικός από τη νεανική του ηλικία, ασχολήθηκε με όλες τις επίκαιρες πτυχές της σύγχρονης κοινωνικής ζωής και διαδραμάτισε πρωτοποριακό ρόλο στην αλματώδη ανάπτυξη της αιγιώτικης κοινωνίας, στα χρόνια του μεσοπολέμου. Το 1936 προέδη στην έκδοση της πολύ καλής εφημερίδας «ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΑΙΓΙΟΥ», που είχε αρχισυντάκτη τον Σωτήρη Κουνινιώτη, που έγραφε και ποίηση με το ψευδώνυμο «Δήμος Δαναός», και συντάκτες τους καλύτερους λογοτέχνες της εποχής.

Η εφημερίδα του Σπύρου Κανελλόπουλου (πατέρα του σημερινού εκδότη της «Αιγιαλείας» Γιώργου Κανελλόπουλου), από το 1936 μέχρι το 1941 κυριάρχησε σε τοπικό επίπεδο, αλλά και στους πνευματικούς κύκλους της περιφέρειας, με καθιέρωση της «Φιλολογικής Φωνής», μια μοναδική πρωτοβουλία για ολόκληρο σχεδόν, τον επαρχιακό Τύπο. Την επιμέλεια της Φιλολογικής σελίδας της εφημερίδας, είχε αναλάβει ο καθιερωμένος λογοτέχνης-ποιητής Κλέαρχος Μιμίκος, που είχε δημιουργήσει γύρω του έναν αξιόλογο κύκλο λογοτεχνών από το Αίγιο, την Πάτρα κι ολόκληρη τη χώρα. Στην εφημερίδα του Σπ. Κανελλόπουλου, με τη φροντίδα του Κλ. Μιμίκου, δημοσίευαν συχνά κείμενα τους οι λογοτέχνες της εποχής Αντώνης και Γιάννης Βαλσαμίδης, Σωτ. Κουνινιώτης, Μιχ. Ρόδας, Γιάννης Σκαρίμπας, Τάξης Δόξας κ.π.α.

Ντίνος Β. Καφούσιας: Οδοντίατρος με αγώνες υπέρ των λαϊκών συμφερόντων. Σταθερά προσηλωμένος στα δημοτικά ιδεώδη, έδωσε το αγωνιστικό του παρών σε πολλά πολιτικά, ιδεολογικά μέτωπα. Το 1934, σε ανώμαλη περίοδο της πολιτικής ζωής της χώρας, εξέδωσε την εφημερίδα «ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΒΗΜΑ», με τολμηρή αρθρογραφία υπέρ των αγροτικών και εργατικών διεκδικήσεων.

Κουνινιώτης Σωτήρης: Γόνος μεγάλης οικογένειας των Κουνινιώτηδων, σταφιδεμπόρων, με μόρφωση, πολύπλευρη κατάρτιση, ήθος και συνέπεια. Γλωσσομαθής, διακρίθηκε στη μετάφραση Γάλλων ποιητών. Έγραψε ποιοτικά λυρικά ποιήματα. Σαν δημοσιογράφος (αρθρογράφος και σχολιογράφος), διακρίνονταν για την οξυδέρκεια, το σκωπτικό του πνεύμα και τον άριστο χειρισμό της γλώσσας.

Παναγιωτόπουλος Σωτήρης: Μεγάλη καλλιτεχνική και μουσική μορφή της πόλης, που διακρίθηκε στον τομέα της όπερας κι έφτασε μέχρι του σημείου να τραγουδήσει στη Σκάλα του Μιλάνου. Στα χρόνια του μεσοπολέμου που η πόλη γνώρισε σημαντική και πολύπλευρη πολιτιστική άνθηση, ο Σ.Π. πρωτοστάτησε στη μουσική, θεατρική και δημοσιογραφική ζωή του τόπου. Έγραψε και σκηνοθέτησε θεατρικές επιθεωρήσεις και το 1933 παρουσιάστηκε ως εκδότης της εβδομαδιαίας εφημερίδας «ΦΩΝΗ της ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ». Ήταν μια από τις πιο σοδαρές κι έγκυρες εφημερίδες με άριστο συντακτικό προσωπικό που πρωτοστατούσαν ο Μένης Κυδώνης, ο Κλέαρχος Μιμίκος, ο Γιάννης Βαλσαμίδης, ο Αριστος Σταυρόπουλος. Δυστυχώς η εφημερίδα του Σ.Π. δεν μπόρεσε να έχει μακροβιότητα.

Ρόδας Μιχάλης: θεωρείται η κορυφαία δημοσιογραφική μορφή που ανέδειξε η Αιγιαλεία και διακρίθηκε και ως εκδότης εφημερίδας στην Αθήνα, στην προπολεμική εποχή. Ο Μ.Ρ. γεννήθηκε το 1884 στην Αράχωδα Αιγίου και πέθανε στην Αθήνα το 1948. Ξεκίνησε τη δημοσιογραφική και λογοτεχνική του σταδιοδρομία σαν τυπογράφος στο Αίγιο, όπου πήρε και τα εγκύκλια μαθήματα. Στην Αθήνα που ανέπτυξε αξιόλογη πνευματική και θεατρική δράση, έφτασε και διευθυντής του γραφείου τύπου στην ελληνική Αρμοστεία Σμύρνης, πιστός στο πολιτικό άστρο του Βενιζέλου.

Ο Μ.Ρ. ξεκίνησε τη δημοσιογραφία από το Αίγιο σε νεαρή ακόμα ηλικία, ως ανταποκριτής στις πατρινές εφημερίδες «Νεολογος» και «Πελοπόννησος». Στην Αθήνα διακρίθηκε και ως ηθοποιός κι ερμήνευσε διάφορους ρόλους, με το θίασο της μεγάλης Βερώνη. Στους βαλκανικούς πολέμους διακρίθηκε ως πολεμικός ανταποκριτής της εφημερίδας του «Η Πατρίς», στέλνοντας κάθε μέρα ολοσέλιδα φλογερά κι εντυπωσιακά τηλεγραφήματα.

Ο Μ.Ρ. ως διευθυντής τύπου στην αρμοστεία Σμύρνης και σαν σωστός πατριώτης και ακέραιος άνθρωπος συγκρούστηκε πολλές φορές με τον αρμοστή Αριστείδη Στεργιάδη. Δεν εγκατέλειψε όμως τη θέση του γιατί τον συγκρατούσε η αντίληψη ότι «εξεπλήρωνε ιερό καθήκον έναντι της πατρίδας». Από το γραφείο του στη Σμύρνη παρακολούθησε τη στρατιωτική Μικρασιατική γιγαντομαχία, αλλά κι ολόκληρο το σκοτεινό παρασκήνιο του διπλωματικού αγώνα. Έγραφε ανταποκρίσεις, εντυπώσεις, κρίσεις. Οργάνωσε αρχείο με αναμνήσεις και σημειώσεις των σημαντικών γεγονότων που αποτέλεσαν το υλικό της μνημειώδους συγγραφής του «Η Ελλάδα στην Μικράν Ασία» (1950). Το τρίτο δημοσιογραφικό του στάδιο ξετυλίγεται σαν κριτικός θεάτρου και σαν απεσταλμένος του «Ελεύθερου Βήματος» σ' όλα τα νέα ελληνικά εδάφη. Νωρίτερα έχουν έρθει και οι λογοτεχνικές του επιτυχίες με την έκδοση του περιοδικού «Τέχνη και θέατρο» με τη στήλη κριτικής θεάτρου που πρώτος στην Ελλάδα καθιέρωσε στο «Βήμα», με τη συλλογή του «Τα αμαρτωλά» και με το ανέδασμα του θεατρικού του έργου ' Ή οργή του Δάσους" από το θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη.

Εκτός από τα «Αμαρτωλά» και την «Οργή του Δάσους» (θέατρο 1929), έγραψε: «Η Ελλάδα στην Μικράν Ασίαν», «Οι Δύο Κόσμοι» κ.π.α.

Σπηλιόπουλος Ανδρέας: Για τον γιατρό-δημοσιογράφο και εκδότη-συντάκτη της αξιόλογης εφημερίδας «Οι Σημερινοί καιροί» (1880), μιλήσαμε αναλυτικά στις μορφές της Α' περιόδου. Εδώ επανερχόμαστε γιατί ο Σπηλιόπουλος επανεμφανίστηκε ως εκδότης μετά από 30 χρόνια. Συγκεκριμένα το 1910 κυκλοφόρησε την εφημερίδα «Η Σημαία» που είχε κι αυτή την αγωνιστική πνοή και την εύστοχη κριτική ματιά του κορυφαίου δημοσιογράφου, ωριμότερου και εμπειρότερου τώρα.

Σταυρόπουλος Αρίστος: Διακρίθηκε στα χρόνια του μεσοπολέμου σε τρεις πνευματικούς τομείς: Ως ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας, ως λογοτέχνης και τεχνοκρίτης και ως δημοσιογράφος, ανταποκριτής και εκδότης εφημερίδων. Τη δημοσιογραφική του καριέρα ξεκίνησε στις αρχές του 20"11 αιώνα (1901) σε νεανική ηλικία, με συνεκδότες τους Σωτ. Σταυρουλόπουλο και Κων. Παπαθεοδώρου, της εφημερίδας «ΕΛΛΗΝΟΠΑΙΣ». Ο εκδοτικός 6ίος της εφημερίδας ήταν σύντομος, αλλά άφησε εποχή με την εύστοχη, αγωνιστική της άρθρο- γραφιά και τον εποικοδομητικό σχολιασμό των τοπικών γεγονότων.

Στα χρόνια του μεσοπολέμου κυριάρχησε στην πνευματική ζωή της πόλης κι εξελίχθηκε σε κορυφαία μορφή της τοπικής δημοσιογραφίας και λογοτεχνίας. Μαζί με τους Κλ. Μιμίκο, Γιάννη και Αντώνη Βαλσαμίδη, παπα-θόδωρο Παπαγεωργίου, Νύση Μεσσηνέζη και Θανάση Παπαθεοδώρου, δημιούργησαν την ανεπανάληπτη πνευματική άνθηση της χρυσής Αιγιώτικης πολιτιστικής εποχής (1930-1940). Ο Αρ. Σταυρόπουλος έδωσε και δημοσίευσε πολλές διαλέξεις και συνέγραψε τις μελέτες: «Μαρία η Μαγδαληνή» (1932), «Τρεις επιφανείς Αιγιαλείς: Αρατος - Λόντος - Φανέλλης» (1934), «Βασιλεία και Δημοκρατία» (1937), «Ο Λένιν και αϊ θεωρείαι της κοινωνικής επαναστάσεως» κ.α. Δημοσίευσε ιστορικά, φιλολογικά και τεχνοκριτικά άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά.

Πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Βιβλιοθήκης και την ίδια εποχή ίδρυσε και την Ένωση Συντακτών Τύπου της Αιγιαλείας. Μεταπολεμικά συνέγραψε το μνημειώδες ιστορικό έργο «Ιστορία της πόλεως του Αιγίου» (Πάτρα-1954) για το οποίο θυσίασε μόχθο και έρευνα τριάντα χρόνων και πήρε δραδείο από την Ακαδημία Αθηνών. Μέσα στις 700 περίπου σελίδες του έργου, ο ιστορικός ερευνητής και φλογερός εραστής του Αιγίου, εξιστορεί τη μεγάλη, ένδοξη και πολυτάραχη πορεία της περιοχής, από τους προϊστορικούς χρόνους, με τους πρώτους οικιστές, τους Πελασγούς, τους διάφορους κατακτητές που πέρασαν, ως το 1821 και μέχρι τον πόλεμο του 1940. Το πλούσιο και πολύπλευρο ιστορικό υλικό, η κάλυψη των εποχών κι όλων των τομέων της ζωής και η θερμή φλόγα για αξιοποίηση και προδολή όλων των λαμπρών επιτευγμάτων των ανθρώπων αυτού του τόπου, όλων των εποχών, είναι τα στοιχεία και τα προσόντα του σοβαρού συγγράμματος, που παραμένει, πνευματικό και ιστορικό μνημείο της Αιγιαλείας.

Στη δεκαετία του 1930, για σύντομο χρονικό διάστημα διετέλεσε και εκδότης ημερήσιας, πρωινής εφημερίδας στην Πάτρα. Τέλος, ως ανταποκριτής μεγάλων εφημερίδων της Αθήνας, άφησε λαμπρή εποχή και συνδέθηκε φιλικά με κορυφαίες μορφές της δημοσιογραφίας, τα χρόνια εκείνα, όπως ο Σπύρος Μελάς, ο Παύλος Παλαιολόγος, ο Δημ. Πουρνάρας κ.α.