• Home
  • Αιγιάλεια
  • → Ιστορία
  • Ή Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας 26-29 Ιανουαρίου 1821

Ή Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας 26-29 Ιανουαρίου 1821

Η Συνέλευση της Βοστίτσας ή σύσκεψη της Βοστίτσας, κατά τους ιστορικούς, ή Μυστική συνέλευση της Βοστίτσας, κατά τους Αιγιώτες, ήταν η συνάντηση που έγινε από τους Φιλικούς της Βόρειας Πελοποννήσου, στη Βοστίτσα, όπως λεγόταν τότε το Αίγιο, από τις 26 έως τις 30 Ιανουαρίου του 1821, με σκοπό την οργάνωση και τον προσδιορισμό του χρόνου εκδήλωσης της επερχόμενης ελληνικής επανάστασης στην Πελοπόννησο.

Σύσταση της συνέλευσης

Η Συνέλευση έγινε στο Αίγιο επειδή εκεί υπήρχαν σχετικά λίγοι Τούρκοι και υπήρξε καθοριστικής σημασίας για την έναρξη του αγώνα. Σ' αυτήν συγκεντρώθηκαν οι ντόπιοι πρόκριτοι, για να αποφασίσουν την έναρξη του αγώνα στην Πελοπόννησο.

Στις 17 Ιανουαρίου ξεκίνησε από την Κυπαρισσία ο μητροπολίτης Γερμανός μαζί με τον Αμβρόσιο Φραντζή και μετά από δύο μέρες βρίσκονταν στην Πάτρα. Στις 23 Ιανουαρίου αναχώρησαν από κει για τη Βοστίτσα με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό. Έγιναν διαφορετικές συναντήσεις στο σπίτι του Παναγιώτη Δεσποτόπουλου, στο αρχοντικό του Ανδρέα Λόντου, στο σπίτι του Λέοντα Μεσσηνέζη γαμπρού του Λόντου, στο αρχοντικό του Αγγελή Μελετόπουλου, στο σπίτι του Σωτήρη Χαραλάμπη, στη μονή Ταξιαρχών, στο μονύδριο του Αγίου Γεωργίου Τέμενης. Εκτός από τους προαναφερθέντες, στη συνέλευση πήραν μέρος οι:

και πολλοί άλλοι.

Στη Συνέλευση πήραν μέρος πολλοί κληρικοί από όλη την Πελοπόννησο και πρόκριτοι μόνο από τρεις επαρχίες της Αχαΐας Πατρών Βοστίτσας και Καλαβρύτων. Δεν πήραν μέρος μόνο από την τέταρτη επαρχία, αυτή της Γαστούνης.

Τον γενικό επίτροπο Αλέξανδρο Υψηλάντη εκπροσωπούσε ο Παπαφλέσσας, ο οποίος μίλησε με ενθουσιασμό για την Επανάσταση και παρουσίασε γράμματα του Υψηλάντη που περιείχαν οδηγίες για τη διεξαγωγή του αγώνα στην Πελοπόννησο. Ανάμεσα στα επιχειρήματα που επικαλέστηκε ο φλογερός πατριώτης κληρικός ήταν οι περισπασμοί του σουλτάνου με την ανταρσία του Αλή-πασά, η επικείμενη αποστολή ρωσικών στρατευμάτων, η επάρκεια πολεμοφοδίων στην εφορεία της Ύδρας κ.α.. Οι ενδοιασμοί των προκρίτων ήταν εν μέρει δικαιολογημένοι. Χαρακτηριστική είναι η αντίδραση του Παλαιών Πατρών Γερμανού, που θυμόταν ακόμη την τραγωδία του 1770: «Που πολεμοφόδια; Που χρήματα πολυάριθμα; Που στρατός πεπαιδευμένος; Που στόλος εφοδιασμένος;... ας φέρωμεν, αδελφοί, ενώπιόν μας μιαν στιγμήν την καταστροφήν της Πελοποννήσου (τω 1769), μ' όλον ότι τότε εφάνη και στόλος ρωσικός, όστις ήτον δείγμα τουλάχιστον ότι έλαβε ενοχήν η ρωσική αυτοκρατορία αλλ' εις την εποχήν ταύτην οποία δείγματα θετικότητος έχομεν, δια να πιστεύσωμεν όσα λέγει ο Δίκαιος και όσα γράφει ο Υψηλάντης;». Παρά τις αρχικές επιφυλάξεις τους, οι πρόκριτοι τελικά πείστηκαν από τον Παπαφλέσσα για την καταλληλότητα της στιγμής και πήραν τις ανάλογες αποφάσεις.

Κατά τη διάρκεια της συνέλευσης, ο βοεβόδας της Βοστίτσας, υποψιασμένος από τις φήμες που κυκλοφορούσαν παντού για την επικείμενη εξέγερση, ζήτησε εξηγήσεις για τη συνεδρίαση. Οι Έλληνες, έχοντας προβλέψει αυτό το ενδεχόμενο, είχαν πληροφορήσει τον ταμία του βοεβόδα ότι επρόκειτο απλώς για μια κτηματική υπόθεση μεταξύ των δύο μεγάλων μονών, των Ταξιαρχών και του Μεγάλου Σπηλαίου. Κατά τον Φραντζή, ο ταμίας φέρεται να διασκεδάζει τις υπόνοιες του τούρκου αξιωματούχου ως εξής: « Αγά μου, τα δυώ Μοναστήρια του Μεγάλου Σπηλαίου και των Ταξιαρχών, άπαντα μεταξύ των μιαν διαφοράν δια μερικάς τοποθεσίας κειμένας εις την θέσιν της Ροδιάς, και μη δυναμένα να συμβιβασθώσιν εν τω μεταξύ των, ανέφερον εις τον Πατριακχάνε (Πατριαρχείον), και εξεδόθη διαταγή εις τους τρεις Αρχιερείς να παραλάβουν και όποιους των Κοτζαμπάσιδων εγκρίνουν, να παρατηρήσωσιν επιτοπίως την διαφοράν αυτήν, και ν' αναφέρωσιν εις τον Πατριακχάνε, δια να δοθή το δίκαιον δια Φερμανίου εις το ανήκον μέρος». Αυτή η επιπλοκή ανάγκασε δύο αρχιερείς και δύο προεστώτες την επομένη να πάνε στη θέση Ροδιά, προσποιούμενοι ότι εξετάζουν «επιτοπίως την διαφοράν». Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτή η μυστικοσυνέλευση είχε αρχικά προγραμματισθεί να λάβει χώρα στα Καλάβρυτα, αλλά για το φόβο των τουρκικών αρχών τελικά επιλέχτηκε η Βοστίτσα.

Εργασίες της συνέλευσης

Οι συζητήσεις άρχισαν μετά την άφιξη του Παπαφλέσσα ως εκπροσώπου του Υψηλάντη. Στη Συνέλευση πήραν μέρος πολλοί κληρικοί από όλη την Πελοπόννησο και πρόκριτοι μόνο από τρεις επαρχίες της Αχαΐας Πατρών Βοστίτσας και Καλαβρύτων. Δεν πήραν μέρος μόνο από την τέταρτη επαρχία, αυτή της Γαστούνης.

Βασικό θέμα της συνέλευση ήταν ο καθορισμός του χρόνου της έναρξης της επανάστασης. Αρχικά προσδιορίστηκε, αν οι συνθήκες το επέτρεπαν κι έπαιρναν ευνοϊκή απάντηση από την Ρωσία, η 25η Μαρτίου, αλλιώς η 23 Απριλίου ή η 21 Μαΐου. Επίσης σε περίπτωση που οι Οθωμανοί τους καλούσαν στην Τριπολιτσά θα κήρυσσαν την επανάσταση πρώτοι.

Κατά τη συνεδρίαση υπήρξαν πολλές διαφωνίες για την έναρξη της εξέγερσης. Μεταξύ αυτών που ζητούσαν αναβολή ήταν και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. [10]. Βασικά υποστηρίχτηκαν δύο γνώμες:

Η μία γνώμη, της οποίας κύριος υποστηρικτής ήταν ο Παπαφλέσσας, ήταν η επιβολή άμεσης δράσης, που αν δεν εκδηλωνόταν έγκαιρα η Επανάσταση ήταν ενδεχόμενο να ματαιωθεί από μέτρα που θα λάμβαναν οι Τούρκοι με δεδομένο ότι ήδη οι κινήσεις της Φιλικής Εταιρίας ήταν γνωστές στην Υψηλή Πύλη.

Η άλλη γνώμη που υποστηρίχθηκε με έντονη αναβλητικότητα στηρίζονταν στα ερωτήματα: πως θα ξεκινούσε αυτή, (υπό ποιες συνθήκες); υπήρχαν ικανές ή είχαν ολοκληρωθεί οι προετοιμασίες; η έγερση θα ήταν καθολική; ποιος θα την διεύθυνε; Θα έφθανε βοήθεια από το εξωτερικό; πόση και ποια εγγύηση υπήρχε;

Και υπέρ των δύο παραπάνω γνωμών συνηγορούσαν σοβαρά επιχειρήματα. Σύμφωνα με παλαιότερες απόψεις, στη Βοστίτσα δεν ελήφθη καμμία απόφαση. Νεώτερες μελέτες υποστηρίζουν το αντίθετο: Η μυστική συνέλευση της Βοστίτσας (Ιανουάριος 1821) ήταν μια διευρυμένη σύσκεψη των μελών της εφορίας με τον απόστολο του Υψηλάντη, τον Γρηγόριο Δικαίο-Παπαφλέσσα. Ο κοινός ιστοριογραφικός τόπος ότι στη Βοστίτσα υπήρξε σύγκρουση απόψεων των κοτζαμπάσηδων και ιερέων με τον Δικαίο, (όπως αναφέρεται π.χ. στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, ΙΒ’, σ. 79) και ότι το ξέσπασμα της Επανάστασης έγινε περίπου τυχαία, δεν γίνεται αποδεκτό από σύγχρονους ιστορικούς (π.χ. Β. Παναγιωτόπουλος, Δ. Τζάκης). Οι συντονισμένες ενέργειες υψηλού ρίσκου και συνωμοτικότητας (μετακινήσεις, συσκέψεις, συγκέντρωση χρημάτων και πολεμικού υλικού, πυκνή αλληλογραφία κτλ) και η ετοιμότητα που υπήρξε το τρίτο δεκαήμερο του Μαρτίου του 1821, δεν θα μπορούσαν να επιτευχθούν αν στη Βοστίτσα είχε απορριφθεί το επαναστατικό σχέδιο της Φ. Εταιρείας. Η διαδεδομένη ιστοριογραφική άποψη που θέλει τον Δικαίο απομονωμένο ή και καταδιωκόμενο από τους κοτζαμπάσηδες και αρχιερείς βασίζεται στην επιλεκτική χρήση κάποιων πηγών (π.χ. Φωτάκος, Φραντζής, Π.Π.Γερμανός) και την αποσιώπηση άλλων. Έχει αγνοηθεί η αποστολή του Σπ. Χαραλάμπους προς τους Υδραίους Φιλικούς στους οποίους έφερε τις αποφάσεις της συνέλευσης της Βοστίτσας και η σχετική επιστολή του Δικαίου, της 31-1-1821, με την οποία καλεί τον Ιάκωβο Τομπάζη να εμπιστευτεί και να αποδεχθεί τις εντολές του Χαραλάμπους. Πιστεύεται δηλαδή ότι στη Βοσίτσα δεν υπήρξαν μόνο διαφωνίες αλλά έγινε και η αποδοχή του σχεδίου για μετάβαση του Αλ. Υψηλάντη στη Μάνη και έναρξη της Επανάστασης.

Στη συνέλευση διαπιστώθηκε η ανάγκη για οικονομική ενίσχυση της σχεδιαζόμενης εξέγερσης, οπότε πολλοί από τους παράγοντες προσέφεραν διάφορα ποσά για το ταμείο του Αγώνα. Αμέσως ο Ανδρέας Ζαΐμης κατέβαλε 3.000 γρόσια, ο Χριστιανουπόλεως Γερμανός 2.000, ο Σ. Χαραλάμπης 2.500, ο Κερνίκης Προκόπιος 1.500 και ο Αμβρόσιος Φραντζής 2.000 γρόσια. Στην ίδια συνέλευση αποφασίστηκε να σταλεί ο μοναχός Ιερόθεος από το Μέγα Σπήλαιο σε περιοδεία ανά την Πελοπόννησο προκειμένου να συλλέξει χρήματα. Ο Ιερόθεος πήρε έγγραφο από τη συνέλευση με οδηγίες προς τους εταίρους, στις οποίες, εκτός από έκκληση για τη μεγαλύτερη δυνατή οικονομική συνεισφορά, συνιστάτο η «κατάπαυσις του βρασμού» σε αναμονή νέων οδηγιών. Μάλιστα διαβάστηκε και επιστολή του Μαυρομιχάλη που προέτρεπε στην γρήγορη έναρξη της επανάστασης.

Μεταξύ των αποφάσεων της συνέλευσης ήταν να ειδοποιήσουν όλους τους προκρίτους της Πελοποννήσου για τις σκέψεις και τις επιμέρους αποφάσεις της συνέλευσης. Ορίστηκαν δε ο Επίσκοπος Χριστιανουπόλεως να ειδοποιήσει κατά την επιστροφή του τους προεστούς των επαρχιών Μυστρά, Καλαμάτας, Αρκαδίας, Καρύταινης και Φαναρίου, ο Επίσκοπος Μονεμβασίας τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Στάλθηκαν επίσης επιστολές στον πρώην επίσκοπο Άρτης Ιγνάτιο και στην Ρωσία. Η συνέλευση διαλύθηκε στις 29 Ιανουαρίου.

Από πρωτογενείς πηγές όπως την Ιστορία του Αμβρ. Φραντζή (Α’, σ. 11), μαρτυρία του Παπαφλέσσα, την ομιλία του Αλ. Δεσποτόπουλου το 1861, ομιλία του Θεόφιλου Βλαχοπαπαδόπουλου (ή Παπαβλαχόπουλου), διακόνου του Π.Π. Γερμανού που παρευρέθη στη Συνέλευση κ.ά. προκύπτει ότι τηρήθηκαν πρακτικά, μη σωζόμενα σήμερα.

Παρατηρήσεις

Η Σύσκεψη της Βοστίτσας απετέλεσε σημαντική καμπή στην όλη υπόθεση της Επανάστασης τουλάχιστον για την περιοχή της Πελοποννήσου. Μπορεί ίσως ν΄ απέτυχε του βασικού σκοπού της, πλην όμως ένα ήταν βέβαιο, ότι όλοι όσοι συμμετείχαν σ΄ αυτή απέκτησαν για πρώτη φορά πλήρη συνείδηση της τεράστιας προσπάθειας που αναλάμβαναν, καθώς και την ευθύνη και τους κινδύνους που θα διέτρεχαν πλέον μεταξύ ζωής και θανάτου.

Σε λιγότερο από δύο μήνες και λίγο μετά τη σύλληψη αρχιερέων και προκρίτων του Μοριά από τον Καϊμακάμη της Τριπολιτσάς ξέσπασε η επανάσταση στα Καλάβρυτα και ο ξεσηκωμός της Πάτρας (1821). Σημείωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σύσκεψη της Βοστίτσας συνέπεσε σχεδόν χρονικά με το Συνέδριο του Λάυμπαχ των κρατών μελών της Ιεράς Συμμαχίας.

Το Αίγιο ήταν η πρώτη πόλη που απελευθερώθηκε στις 21 Μαρτίου 1821

Αναφορές

  • Τάσος Βουρνάς, Ιστορία της νεώτεης και σύγχρονης Ελλάδος, τομ.Α, τομ.Α, εκδ.Πατάκης, Αθήνα, 2006, σελ. 77
  • Μαργαρίτης Γ. Λεωνίδας, Σύναξη της Βοστίτσας – Απόφαση ελευθερίας. Από ομιλία στην Διακίδειο Σχολή του Λαού, 26-1-2005.: «Οι συνεδριάσεις εγένοντο κάθε φορά και σε διαφορετικό χώρο, γι’ αυτό και οι ιστορικοί συγγραφείς αναφέρουν ο καθένας και διαφορετικό χώρο σύγκλησης της συνέλευσης. Εκτός από το αρχοντικό του Ανδρέα Λόντου που αναφέρει ο Φραντζής πως έγινε η πρώτη συνεδρίαση, συνεδριάσεις έγιναν ακόμη στην εντός της πόλεως του Αιγίου Μονή του Αγίου Γεωργίου, και στα αρχοντικά Παναγιώτη Δεσποτόπουλου, Αγγελή Μελετοπούλου, και Λέοντος Μεσηνέζη.»
  • Δεσποτόπουλος Αλέξανδρος (1861) Σύντομον πανηγυρικόν λογίδριον εκφωνηθέν … εν τη Αγία Λαύρα. σελ. 9: «Εν ταις φοβεραίς παραμοναίς της 25ης Μαρτίου 1821 υπό τον πέπλον του μυστικισμού της πρωτοτύπου Αχαϊκής Συνελεύσεως, την οποίαν εν τη κατά το Αίγιον Πατρική μου οικία συνεκρότουν οι εταιρισταί της Πελοποννήσου …»
  • Γούδας Αναστάσιος, Βίοι Παράλληλοι …, τομ. Η’, σελ. 330.
  • Φωττάκου, Γρηγόριος Δίκαιος Παπαφλέσσας, εκδόσεις Βεργίνα, 1996
  • «Τα πρώϊμα Επαναστατικά Γεγονότα στην Κοιλάδα του Αροάνιου», Πανηγυρική ομιλία της 16ης Μαρτίου 2008 στην Φροξυλιά, Αθανάσιος Νασιόπουλος, Καθηγητή ΤΕΙ Αθήνας, Προέδρος της Ένωσης Αρμπουναίων, εφημερίδα Στύξ, 25 Απριλίου 2008
  • «Τα Καλάβρυτα και η Επανάσταση του 1821″, Εφημερίδα «Το Βήμα», 22/03/1998, παραπέμπει στον Β.Γ. Παπαγεωργίου, «Τα ιστορικά γεγονότα των Καλαβρύτων και η έναρξις της Επαναστάσεως του 1821»
  • Το Βήμα Τα Καλάβρυτα και η Επανάσταση του 1821
  • Τάκη Α. Σταματόπουλου, «Ο Εσωτερικός Αγώνας», έκδοση «Κάλβος», Αθήνα, 1979 (γ΄έκδοση), Τόμος Α΄σελ. 179
  • Διονύσης Τζάκης, H ΕΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ: ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΗΓΕΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ, Ιόνιος Λόγος, τομ. Ε’ (2015), σ. 104-110
  • Εκκλησία Iερά Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου
  • Παλαιών Πατρών Γερμανού Απομνημονεύματα, εκδόσεις Βεργίνα, 1996
  • Παναγόπουλος Δ. Γεώργιος, Τα πρακτικά ή το Πρωτόκολλον της μυστικής συνελεύσεως της Βοστίτσας, Πρακτικά του Α’ εν Πάτραις τοπικού συνεδρίου Αχαϊκών Σπουδών, Πελοποννησιακά, Παράρτημα 1, Αθήνα, 1974, σελ. 49 κ.ε.

Πηγή άρθρου

Καλάβρυτα Press

Εγγραφη/Εισοδος χρηστη

Εγγραφείτε για να μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις υπηρεσίες μας.
Αν εγγράφεστε για πρώτη φορά ΠΡΕΠΕΙ να απαντήσετε στο email που θα σας σταλεί για επιβεβαίωση.

Gadgets

  • Lenovo Tab 7 & Tab 7 Essential

    Lenovo Tab 7 & Tab 7 Essential

    Η Lenovo πρόσθεσε άλλα δύο tablets στην οικογένεια των οικομικών προτάσεων της, δίνοντας την ευκαιρία σε όλους τους καταναλωτές να επωφεληθούν από την εμπειρία ενός Android tablet

    Περισσότερα

  • Ηλιακό Μονοπλάνο Robotime

    Ηλιακό Μονοπλάνο Robotime

    Συναρμολογήστε το Ηλιακό μονοπλάνο το οποίο αποτελείται από 30 ξύλινα κομμάτια και ένα ηλιακό panel.

    Περισσότερα

  • Νέα Samsung Galaxy S7 & S7 Edge

    Νέα Samsung Galaxy S7 & S7 Edge

    Η Samsung παρουσίασε στο Mobile World Congress της Βαρκελώνης την επόμενη γενιά της ναυαρχίδας στη σειρά smartphone, το Galaxy S7 και S7 edge (κυρτές πλευρές και διαγώνιο 5,5 ιντσών).

    Περισσότερα

Αντώνης Πανίτσας φωτογράφος γάμου καλαμάτα
Copyright © 1998 έως σήμερα: Aigiorama.gr. Οδηγός πόλης του Αιγίου και της Αιγιάλειας
Aigio city and Aigialeia region guide, Aigiorama.gr.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Όροι χρήσηςΕπικοινωνία